Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) ορίζεται το έργο απαραίτητο για την υλοποίηση των διαδρόμων και πεδίων προτεραιότητας ενεργειακών υποδομών που συνδέουν τα ενεργειακά συστήματα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένα έργο για να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ΕΚΕ πρέπει να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις ενεργειακές αγορές και στην ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας σε τουλάχιστον δύο κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ενισχύει τον ανταγωνισμό στην αγορά ενέργειας και να συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαφοροποιώντας τις πηγές ενέργειας και να συμβάλλει στις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και στον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Η διαδικασία επιλογής των ΕΚΕ δίνει προτεραιότητα σε έργα που εμπίπτουν στους διαδρόμους προτεραιότητας, όπως αυτοί καθορίζονται στην πολιτική για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας (ΔΕΔ-Ε).
Έργο αμοιβαίου ενδιαφέροντος (ΕΑΕ) ορίζεται το έργο που προωθείται από την Ένωση σε συνεργασία με τρίτες χώρες σύμφωνα με επιστολές υποστήριξης από τις κυβερνήσεις των άμεσα επηρεαζόμενων χωρών ή άλλες μη δεσμευτικές συμφωνίες και εμπίπτει σε μία από τις κατηγορίες ενεργειακών υποδομών που ορίζονται στο παράρτημα II του Κανονισμού 2022/869, συμβάλλει στις ενεργειακές και κλιματικές επιδιώξεις της Ένωσης για το 2030 και στον στόχο της της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 και περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κατάλογο,
Τα υποψήφια ΕΚΕ και ΕΑΕ προτείνονται από τους φορείς υλοποίησής τους. Στη συνέχεια αξιολογούνται από τις περιφερειακές ομάδες στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην περίπτωση των ΕΑΕ εκπρόσωποι των τρίτων χωρών, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Επιτροπή), τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς των επηρεαζόμενων χωρών (κρατών μελών και των τρίτων χωρών), τους διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς των ευρωπαϊκών δικτύων, τους φορείς υλοποίησης των υποψήφιων ΕΚΕ και ΕΑΕ, τις ρυθμιστικές αρχές, καθώς και τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER). Ο ACER είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των έργων ηλεκτρισμού και Υδρογόνου με τα κριτήρια των ΕΚΕ και την προστιθέμενη αξία τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Επιτροπή είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την αξιολόγηση έργων και υιοθετεί τον κατάλογο των έργων που έχουν εγκριθεί μέσω της διαδικασίας της κατ' εξουσιοδότηση πράξης. Στη συνέχεια, η Επιτροπή υποβάλλει τον κατάλογο των υποψήφιων έργων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Οι τελευταίοι έχουν δύο μήνες για να εκφράσουν τις ενστάσεις στους στον κατάλογο ή μπορούν να ζητήσουν παράταση δύο μηνών για να οριστικοποιήσουν την τελική τους τοποθέτηση. Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δεν απορρίψουν τον κατάλογο τότε τίθεται σε ισχύ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δεν μπορούν να ζητήσουν τροποποιήσεις στον κατάλογο.
Ενωσιακός κατάλογος έργων
Από το 2013 και μετά, κάθε δύο χρόνια καταρτίζεται μέσω κατ' εξουσιοδότηση πράξης ένας ενωσιακός κατάλογος έργων ΕΚΕ και ΕΑΕ. Μέχρι στιγμής έχουν καταρτιστεί Πέντε ενωσιακοί κατάλογοι, ενώ αναμένεται ο καταρτισμός του έκτου ενωσιακού καταλόγου, τον Νοέμβριο του 2023. Ο πρώτος κατάλογος ΕΚΕ καταρτίστηκε τον Οκτώβριο του 2013 και ο πέμπτος και πιο πρόσφατος τον Νοέμβριο του 2021. Ο πέμπτος κατάλογος περιλαμβάνει 149 έργα, 100 έργα μεταφοράς και αποθήκευσης ηλεκτρισμού, 6 έργα έξυπνων δικτύων, 32 έργων αερίου, 6 έργα πετρελαιοειδών και 5 διασυνοριακά δίκτυα διοξειδίου του άνθρακα.
Τα κύρια πλεονεκτήματα των έργων στον ενωσιακό κατάλογο είναι:
Πηγές
